Nửa đầu thế kỷ XIX, chế độ phong kiến nhà Nguyễn cai trị hà khắc, địa chủ, cường hào ra sức bóc lột, đời sống nhân dân cơ cực, Phan Bá Vành - người con của quê hương Vũ Bình đã tập hợp lực lượng dựng cờ khởi nghĩa, dấy binh chống lại áp bức bóc lột. Cuộc khởi nghĩa do ông lãnh đạo kéo dài gần 7 năm thì bị dập tắt. 

Nhằm tưởng nhớ thủ lĩnh Phan Bá Vành và các nghĩa quân trong cuộc khởi nghĩa, thời gian sau đó, trên nền Ðồn Cả tại cửa Kem, xã Vũ Bình - nơi từng là căn cứ chính trong hệ thống đồn lũy của cuộc khởi nghĩa Phan Bá Vành, nhân dân địa phương đã xây dựng đền thờ. 

Tưởng nhớ công lao to lớn của người thủ lĩnh nông dân Phan Bá Vành và các nghĩa sĩ trong cuộc khởi nghĩa đứng lên dành cơm áo cho dân nghèo, hàng năm lễ hội Đồn Cả - Phan Bá Vành được nhân dân địa phương tổ chức 2 lần trong năm vào ngày sinh và ngày mất của thủ lĩnh Phan Bá Vành. 

Năm nay, tưởng niệm 230 ngày sinh của thủ lĩnh Phan Bá Vành (10/9 âm lịch), lễ hội Đồn Cả - Phan Bá Vành được tổ chức trong 3 ngày với phần tế lễ và giao lưu giữa các đoàn nghệ thuật và các trò chơi dân gian như: cờ tướng, tổ tôm, chọi gà…

Thông qua việc tổ chức lễ hội thể hiện sự tri ân thành kính của nhân dân đối với thủ lĩnh Phan Bá Vành, người có công với dân với nước.

Vũ Đông

(Đài TT-TH Kiến Xương)