7 giờ 30 phút một ngày cuối tháng 11/2018, chúng tôi cùng đoàn cán bộ Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước (Sở Tư pháp) có mặt tại hội trường UBND xã Minh Khai (Vũ Thư) để tổ chức buổi tuyên truyền lưu động và trợ giúp pháp luật miễn phí cho hộ nghèo, cận nghèo... Rất đông bà con đã có mặt để được tuyên truyền, phổ biến pháp luật và nhờ trợ giúp pháp lý (TGPL) đối với những vụ việc cụ thể.

Ông N.V.T. cho biết, ông thấy thông báo trên loa truyền thanh xã là hôm nay có đoàn TGPL miễn phí cho người nghèo nên ông đến sớm để nhờ tư vấn việc của gia đình. 

Ông T. sinh được 3 người con, gia đình thuộc diện cận nghèo. Thời gian qua, con trai út của ông do bạn bè rủ rê nên đi chơi game. Ban đầu chỉ là chơi cho biết, cho vui, sau đó say sưa đến mức bỏ cả công việc, nghiện game từ lúc nào không hay. Nhà hoàn cảnh khó khăn, không có máy riêng nên tối ngày con trai ông vùi đầu vào quán game. Tháng trước, do mắc nợ, không kiếm ra tiền để trả, con ông đã mượn xe máy của người quen đi bán lấy tiền trả nợ và tiếp tục chơi game. Sự việc bại lộ, công an vào cuộc, con ông bị bắt về hành vi “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Khi được ông T. xin tư vấn về hành vi của con ông, cán bộ Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước đã giải thích rất cặn kẽ để ông hiểu hành vi của con ông là vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, gia đình ông thuộc diện cận nghèo nên cán bộ hướng dẫn ông làm đơn xin được trợ giúp và cử người tham gia tố tụng (bào chữa) miễn phí cho con ông tại tòa án.

Bà T.T.P. năm nay hơn 60 tuổi. Vợ chồng bà không có con, chồng bà đã chết cách đây 6 năm, hiện nay bà đang ở ngôi nhà mà vợ chồng bà bỏ tiền ra xây dựng trên mảnh đất hương hỏa của bố mẹ chồng để lại. Bà xin tư vấn xem bà có quyền sở hữu mảnh đất gắn liền ngôi nhà đó không, nếu sở hữu thì thủ tục như thế nào để được cấp sổ đỏ mang tên bà. Sau khi được cán bộ TGPL giải thích cặn kẽ về quyền và lợi ích hợp pháp của bà trên mảnh đất đó, bà P. rất mừng.

Trên đây chỉ là hai trong hàng chục trường hợp được TGPL trong buổi TGPL lưu động tại xã Minh Khai. Ngoài tuyên truyền, phổ biến pháp luật trên hội trường, tất cả các vụ việc bà con nhờ tư vấn, cán bộ Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước đã nghe kỹ lưỡng để nắm rõ nội dung cần tư vấn, đưa ra các phương án giải quyết bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật cũng như quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân.

Bà Nguyễn Thị Bích Thủy, Giám đốc Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước cho biết: Hoạt động TGPL với mục tiêu nâng cao hiểu biết pháp luật, nâng cao dân trí pháp lý, tạo điều kiện cho người yếu thế trong xã hội vươn lên trong việc tiếp cận pháp luật, tạo ra cơ chế công bằng cho mỗi công dân khi thực hiện quyền và nghĩa vụ theo quy định của pháp luật. Ngoài ra, tổ chức và hoạt động TGPL sẽ góp phần mở rộng việc thực thi dân chủ ở cơ sở, nhất là mở rộng dân chủ trực tiếp. Thông qua nhận thức pháp luật của người được TGPL, họ biết sử dụng pháp luật để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, bảo đảm sự bình đẳng của công dân trước pháp luật. Thực tiễn công tác TGPL cho thấy đây là chính sách hợp lòng dân, phù hợp với đạo lý của dân tộc, giúp người được TGPL bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Thông qua hoạt động TGPL góp phần nâng cao hiểu biết pháp luật, ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật, bảo vệ công lý, bảo đảm công bằng xã hội, phòng ngừa, hạn chế tranh chấp và vi phạm pháp luật. TGPL cho người nghèo cũng thể hiện tính ưu việt của pháp luật và của chế độ ta, đáp ứng yêu cầu phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, thực hiện cải cách hành chính, cải cách tư pháp và chủ động hội nhập quốc tế.

Nguyễn Tùng