Người xưa có câu: “Ðã là con mẹ con cha/Thì sinh ở đất Diên Hà, Thần Khê”. Ngự Thiên, Diên Hà, Thần Khê là những địa danh thuộc phủ Long Hưng xưa, Hưng Hà nay - một vùng “địa linh nhân kiệt”, vùng quê giàu truyền thống văn hóa, văn hiến, truyền thống yêu nước và cách mạng kiên cường - nơi đã sinh ra, nuôi dưỡng và chở che bao danh nhân tuấn kiệt đã góp phần làm rạng danh quê hương, đất nước.

Từ những năm 40 đầu Công nguyên, nữ tướng Vũ Thị Thục dưới cờ Hai Bà Trưng đã tụ binh khởi nghĩa đánh đuổi quân Ðông Hán, được Hai Bà Trưng phong tước hàm “Ðông Nhung đại tướng quân”. Hưng Hà cũng là quê hương sinh ra Thái phó Lưu Khánh Ðàm và Thái úy Lưu Ðiều, những người đã phò Lý Công Uẩn lên ngôi vua và dâng kế dời đô từ Hoa Lư về Thăng Long - Hà Nội; quê hương đã sinh ra Thống quốc Thái sư Trần Thủ Ðộ và Linh từ Quốc mẫu Trần Thị Dung - những người đã có công chuyển giao vương triều Lý đến giai đoạn suy tàn sang vương triều Trần cường thịnh, võ công oanh liệt vào bậc nhất trong các triều đại phong kiến Việt Nam với hào khí Ðông A lẫy lừng ba lần chiến thắng giặc Nguyên - Mông. Hưng Hà còn là quê hương của Tam nguyên - Trạng nguyên Phạm Ðôn Lễ, người đầu tiên trong lịch sử khoa cử phong kiến Việt Nam đỗ đầu ba kỳ thi (thi Hương, thi Hội, thi Ðình); quê hương của danh nhân văn hóa - Tiến sĩ Nguyễn Tông Quai, Tiến sĩ Lê Trọng Thứ, danh nhân văn hóa - Tam nguyên, Bảng nhãn - nhà bác học vĩ đại Lê Quý Ðôn; quê hương của Lễ nghi học sĩ Nguyễn Thị Lộ, nhà trí sĩ yêu nước - Kỳ đồng Nguyễn Văn Cẩm… Hưng Hà còn là vùng quê giàu truyền thống cách mạng, nơi đã diễn ra cuộc biểu tình của nông dân Tiên - Duyên - Hưng ngày 1/5/1930 - một trong hai cuộc biểu tình lớn nhất, sớm nhất nước dưới sự lãnh đạo của Ðảng Cộng sản Việt Nam chống ách áp bức của thực dân Pháp và chế độ phong kiến tay sai.

Trải qua các thời kỳ cách mạng, Ðảng bộ và nhân dân Hưng Hà đã đóng góp to lớn sức người, sức của, góp phần cùng cả nước đánh thắng mọi kẻ thù xâm lược, giành được nhiều thành tựu vĩ đại trong phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững quốc phòng, an ninh, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh, vinh dự được Ðảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu: Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.

Phát huy truyền thống quê hương anh hùng, 50 năm qua, các thế hệ thầy và trò Trường THPT Nam Duyên Hà đã nỗ lực phấn đấu, vượt qua bao gian lao, thử thách, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ dạy và học, tô thắm thêm truyền thống tốt đẹp của nhà trường.

Tháng năm qua đi, từ ngôi trường này đã chắp cánh ước mơ, hoài bão cho biết bao thế hệ học trò, là niềm tự hào của quê hương, đất nước. Lớp lớp thế hệ học sinh của nhà trường nối tiếp nhau trưởng thành, tỏa đi muôn nơi trên khắp mọi miền của Tổ quốc. Nhiều người đã anh dũng hy sinh hoặc để lại một phần xương máu trên các chiến trường; nhiều người đã trở thành cán bộ lãnh đạo của Ðảng, chính quyền từ trung ương đến địa phương; nhiều người đã trở thành nhà khoa học với học hàm giáo sư, phó giáo sư, học vị tiến sĩ, thạc sĩ, cử nhân; nhiều người là sĩ quan cao cấp trong lực lượng vũ trang; nhiều người là nhà giáo, nhà doanh nghiệp giỏi... Và còn biết bao học sinh của nhà trường đã, đang thầm lặng lao động, sản xuất làm giàu cho quê hương, đất nước, luôn hướng về mái trường Nam Duyên Hà thân yêu.

Trong những năm qua, sự nghiệp giáo dục - đào tạo của Thái Bình có nhiều đổi mới, quy mô giáo dục được mở rộng, chất lượng từng bước được nâng cao, nhiều chỉ tiêu dẫn đầu cả nước. Những thành tựu ngành Giáo dục - Ðào tạo Thái Bình đạt được có đóng góp xứng đáng của thầy và trò Trường THPT Nam Duyên Hà qua nhiều thế hệ.

Tiếp nối truyền thống vẻ vang của Trường, đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý của Trường hôm nay với bề dày tri thức và kinh nghiệm, năng động, sáng tạo, trình độ chuyên môn vững vàng, phẩm chất đạo đức trong sáng, đoàn kết, giữ vững kỷ cương, tình thương, trách nhiệm, gương mẫu thực hiện tốt phong trào thi đua “Dạy tôt, học tốt”, luôn khẳng định được vị thế của một nhà trường giàu truyền thống trên quê hương anh hùng.

Trở về thăm trường cũ, về với ngôi trường thân yêu, về với thầy cô, bạn bè đã cùng chia ngọt sẻ bùi một thời gian khó, những cảm xúc dạt dào, bâng khuâng; những kỷ niệm về tuổi học trò lại ùa về đầy ắp trong mỗi chúng tôi.

Giờ đây, những hình ảnh tươi mới, bề thế và hiện đại của ngôi trường đã xóa đi mọi dấu vết không gian của mái trường đơn sơ xưa nhưng sẽ không bao giờ xóa được không gian mái trường trong ký ức của mỗi chúng tôi mà trái lại nó vẫn trở về vẹn nguyên, sâu sắc. Vẫn thấy đâu đây hình ảnh những phòng học tranh tre nứa lá xen lẫn những phòng học cấp bốn đã nhuốm màu thời gian; sân trường nền đất trơn trượt mỗi khi trời đổ mưa và những lối đi cỏ mọc chen vào. Hàng bạch đàn, xà cừ, phi lao rì rào gió thổi, cây phượng già khẳng khiu rực lửa khi hè về; bảng tin dọc theo lối cổng đi vào, cạnh đó là chiếc trống trường treo đầu hồi phòng họp… Còn nhiều hình ảnh khác nữa về mái trường đã được lưu lại, tất cả như đã được định vị sẵn trong mỗi chúng tôi. Sâu đậm nhất vẫn là hình ảnh về những người thầy với những cử chỉ ân cần, say sưa giảng giải với những cảm xúc thiêng liêng của tình nghĩa thầy trò. Những bài giảng thấm đượm tình yêu và những trang sử hào hùng của quê hương, đất nước; những kiến thức về tự nhiên, xã hội rộng lớn, bao la... Vẫn còn đây những ký ức về một thời gian khó, lam lũ nắng mưa; những buổi học thầy và trò lên lớp mà chân lấm bùn nhưng vẫn miệt mài dạy và học. Ðó còn là những ký ức về một thời tinh nghịch, những buổi lao động cắt cỏ, trồng cây, quét sân trường, đóng gạch…, dù thấm đượm mồ hôi nhưng vẫn vui cười sảng khoái. Ðó còn là những cung bậc cảm xúc buồn vui của tình bạn hồn nhiên, vô tư, trong sáng; những cảm xúc nhớ nhung, ngây ngô, vụng dại đã hiện lên qua ánh mắt, nụ cười.

Và còn rất nhiều những ký ức về mái trường, về thầy cô, về tuổi học trò không thể gọi thành tên bởi đó là cả một dòng sông ký ức chảy vào biển lớn luôn đầy ắp những kỷ niệm và theo chúng tôi suốt cả cuộc đời.

Về với mái trường thân yêu, với những ký ức tuổi học trò, cùng nhau ôn lại truyền thống, chứng kiến sự phát triển vượt bậc của Trường với bề dày thành tích. Ðặc biệt hơn, được chứng kiến sự trưởng thành của các thế hệ học sinh, trong mỗi chúng tôi như nhân lên niềm vui, niềm tự hào về ngôi trường và những người thầy yêu kính. Càng tự hào về nhà trường bao nhiêu chúng tôi lại càng phải không ngừng phấn đấu cống hiến, lao động và công tác để luôn xứng đáng với truyền thống của ngôi trường trên quê hương anh hùng. Chúng tôi cũng hy vọng các thế hệ học sinh của Trường hôm nay và mai sau sẽ không ngừng phấn đấu, ra sức thi đua rèn đức, luyện tài để xứng đáng với truyền thống của các thế hệ đi trước, đóng góp xứng đáng vào sự phát triển của quê hương, đất nước.

Tự hào về mái trường, về các thế hệ thầy và trò nhà trường, mỗi chúng tôi luôn ánh lên niềm tin và hy vọng các thế hệ thầy cô hôm nay sẽ không ngừng rèn luyện phẩm chất đạo đức, tiếp tục nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo; thấm nhuần sâu sắc lời dạy của Bác Hồ kính yêu: “Dù khó khăn đến đâu cũng phải thi đua dạy thật tốt, học thật tốt”. Mỗi thầy cô giáo phải là một tấm gương sáng, là người ghi những dấu ấn quan trọng nhất trong bước đường trưởng thành của mỗi học sinh, hoàn thành xuất sắc trọng trách lớn lao Ðảng, Nhà nước và nhân dân đã tin tưởng giao phó; phấn đấu xây dựng Trường thành một trung tâm giáo dục - đào tạo uy tín với chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa quê hương, đất nước. Ðể Trường THPT Nam Duyên Hà sẽ mãi mãi là nơi ươm trồng, nhân lên những ước mơ, hoài bão; là niềm tin, là động lực và niềm tự hào cho những người đã, đang và sẽ học tập, giảng dạy, công tác tại đây.

Nhân kỷ niệm 50 năm ngày thành lập Trường, chúng tôi xin được gửi tới các thế hệ cán bộ, giáo viên, các thế hệ học sinh thân yêu lời chúc mừng tốt đẹp nhất bằng những kỷ niệm, những ký ức ngọt ngào, sâu đậm của tình nghĩa thầy trò, bạn bè lắng đọng sâu thẳm mãi về mái trường THPT Nam Duyên Hà thân yêu.

Tiến sĩ  Nguyễn Hồng Chuyên

(Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Tuyên giáo Tỉnh ủy,

cựu học sinh khóa 1977 – 1980)