Vũ trụ giãn nở đến đâu khi vốn đã vô hạn?
Vũ trụ chứa đầy sao, thiên hà, hành tinh... và đang mở rộng mỗi ngày. Ảnh: ESA/Webb/NASA/CSA/A. Adamo (Đại học Stockholm)/nhóm FEAST JWST
Khi nướng bánh, thợ bánh sẽ cho bột vào khuôn rồi đặt vào lò. Bột nở trong lò và tràn ra khắp khuôn. Bất cứ miếng chocolate hay quả việt quất nào trong bột bánh cũng sẽ cách xa nhau hơn khi bột nở ra. Sự giãn nở của vũ trụ có một số điểm giống như vậy. Tuy nhiên, một khác biệt quan trọng là bột giãn nở vào trong khuôn, còn vũ trụ không có chiếc khuôn nào. Vũ trụ chỉ tự giãn nở vào chính nó, theo Nicole Granucci, giảng viên Vật lý tại Đại học Quinnipiac, Mỹ.
Điều này có thể gây bối rối, nhưng vũ trụ được coi là tất cả mọi thứ bên trong nó. Trong vũ trụ đang giãn nở, chỉ có bột. Ngay cả khi có khuôn, chiếc khuôn đó cũng sẽ là một phần của vũ trụ, do đó sẽ giãn nở cùng với bột.
Giới khoa học biết rằng vũ trụ đang mở rộng vì họ có thể theo dõi các thiên hà khác di chuyển ra xa khỏi dải Ngân Hà - thiên hà chứa Trái Đất. Họ định nghĩa sự giãn nở bằng tốc độ rời xa của chúng. Định nghĩa này giúp họ hình dung sự giãn nở mà không cần một thứ gì đó giống như khuôn để vũ trụ giãn nở vào.
Vũ trụ bắt đầu với vụ nổ Big Bang cách đây 13,8 tỷ năm. Thuyết Big Bang mô tả nguồn gốc của vũ trụ như một điểm kỳ dị cực kỳ đặc và nóng. Điểm nhỏ bé này bất ngờ trải qua một sự giãn nở bùng nổ, khi mọi thứ trong vũ trụ đều mở rộng ra phía ngoài. Sau đó, vũ trụ nhanh chóng cô đặc, nguội đi, bắt đầu tạo ra vật chất và ánh sáng. Cuối cùng, nó phát triển thành vũ trụ mà chúng ta biết ngày nay.
Quan điểm cho rằng vũ trụ không tĩnh mà có thể đang giãn nở hoặc co lại do nhà vật lý Alexander Friedman đưa ra lần đầu tiên vào năm 1922. Ông xác nhận vũ trụ giãn nở bằng toán học.
Trong khi Friedman chứng minh rằng vũ trụ đang mở rộng, ít nhất ở một số điểm, Edwin Hubble nghiên cứu sâu hơn về tốc độ giãn nở. Nhiều nhà khoa học khác cũng xác nhận rằng các thiên hà khác đang di chuyển ra xa dải Ngân Hà. Năm 1929, Hubble công bố nghiên cứu nổi tiếng của ông, xác nhận rằng toàn bộ vũ trụ đang giãn nở và tốc độ tăng dần.
Phát hiện này tiếp tục làm khó các nhà vật lý thiên văn. Hiện tượng nào cho phép vũ trụ vượt qua lực hấp dẫn gắn kết nó trong khi cũng giãn nở bằng cách kéo các vật thể ra xa nhau?
Phễu giãn nở cho thấy tốc độ vũ trụ giãn nở tăng theo thời gian như thế nào. Ảnh: NASA
Nhiều nhà khoa học sử dụng hình ảnh "phễu giãn nở" để mô tả cách sự giãn nở của vũ trụ tăng tốc kể từ sau vụ nổ Big Bang. Hãy tưởng tượng một chiếc phễu sâu với miệng rộng. Phần bên trái của phễu - đầu hẹp - đại diện cho sự khởi đầu của vũ trụ. Di chuyển về bên phải nghĩa là tiến về phía trước trong dòng thời gian. Phễu loe rộng dần thể hiện vũ trụ đang giãn nở.
Giới khoa học chưa thể đo lường trực tiếp xem năng lượng gây ra sự giãn nở gia tốc này đến từ đâu. Vì không thể nhìn thấy hay đo lường trực tiếp loại năng lượng này, họ gọi nó là năng lượng tối.
Theo mô hình của các nhà nghiên cứu, năng lượng tối phải là dạng năng lượng phổ biến nhất, chiếm khoảng 68% tổng năng lượng trong vũ trụ. Năng lượng từ vật chất hàng ngày, tạo nên Trái Đất, Mặt Trời và mọi thứ con người thấy, chỉ chiếm khoảng 5% tổng năng lượng.
Các nhà khoa học không có bằng chứng về bất cứ điều gì vượt ra ngoài vũ trụ mà con người biết. Tuy nhiên, một số người dự đoán rằng có thể tồn tại nhiều vũ trụ. Mô hình đa vũ trụ có thể giải quyết một số vấn đề mà giới khoa học gặp phải với những mô hình hiện tại về một vũ trụ duy nhất. Dù thế nào, vũ trụ vẫn sẽ tiếp tục giãn nở, với khoảng cách giữa dải Ngân Hà và hầu hết các thiên hà khác ngày càng tăng.
Theo vnexpress.net
Tin cùng chuyên mục
- Toàn văn: Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia 13.01.2025 | 10:08 AM
- Quyết tâm chuyển đổi số sâu rộng, toàn diện, thực chất, hiệu quả 17.10.2024 | 15:31 PM
- Sóng nhiệt kỷ lục ở Nam cực đe dọa tương lai Trái đất 06.08.2024 | 09:46 AM
- 201 thí sinh tham gia Hội thi tin học trẻ tỉnh Thái Bình năm 2024 10.06.2024 | 19:17 PM
- Tổng kết và trao giải hội thi, cuộc thi sáng tạo khoa học năm 2022 - 2023 18.12.2023 | 16:35 PM
- Hội thảo khoa học về vai trò của khoa học và công nghệ trong việc sản xuất, tiêu thụ và phát triển sản phẩm nông nghiệp 16.12.2023 | 14:38 PM
- Hội nghị khoa học về chẩn đoán và điều trị bệnh lý tim mạch 28.10.2023 | 12:02 PM
- Ứng dụng công nghệ sinh học trong sản xuất nước mắm 15.02.2023 | 18:51 PM
- Tàu container lớn nhất thế giới 13.02.2023 | 08:42 AM
- Phát triển thị trường khoa học và công nghệ đồng bộ, hiệu quả, hiện đại và hội nhập 23.09.2022 | 21:19 PM
Xem tin theo ngày
-
Cả nước đã hỗ trợ xóa 121.638 nhà tạm, nhà dột nát
- Đại hội Chi bộ Tỉnh đoàn thanh niên lần thứ XXII, nhiệm kỳ 2025 - 2030
- Đoàn Tổng hội Thương gia Đài Loan (Trung Quốc) tại Việt Nam: Tìm hiểu cơ hội hợp tác đầu tư tại KCN Liên Hà Thái
- Quán triệt, triển khai các luật, nghị quyết được thông qua tại kỳ họp bất thường lần thứ chín, Quốc hội khóa XV
- Thái Bình: Khẩn trương, nghiêm túc thực hiện Kết luận số 127 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư
- Hội nghị toàn quốc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội
- Gắn biển công trình chào mừng đại hội đảng
- Thường trực Tỉnh ủy: Gặp mặt nữ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động các cơ quan thuộc khối Đảng, MTTQ và đoàn thể chính trị - xã hội tỉnh
- Khu kinh tế và các khu công nghiệp phải là đầu tàu, mũi nhọn phát triển kinh tế của tỉnh
- Hội nghị cán bộ chủ chốt của tỉnh triển khai kế hoạch thực hiện Kết luận số 127-KL/TW