Đền Đồng Bằng là nơi thờ Đức Vua Cha Bát Hải Động Đình, người có công giúp Vua Hùng đánh giặc ngoại xâm, chiêu dân, lập ấp, xây dựng giang sơn, xã tắc từ buổi sơ khai. Đền nằm bên bờ sông Diêm thơ mộng, trước thuộc trang Đào Động, tổng Vọng Lỗ, nay là làng Đồng Bằng, xã An Lễ. Đền có kiến trúc nghệ thuật như một bảo tàng mỹ thuật điêu khắc gỗ. Năm 1986, đền được công nhận di tích lịch sử văn hóa quốc gia. Năm 2016, lễ hội truyền thống đền Đồng Bằng được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Lễ hội đền Đồng Bằng năm 2023 diễn ra từ ngày 4 - 10/10 (20 - 26/8 năm Quý Mão). Để lễ hội diễn ra trang trọng, ý nghĩa và phát huy giá trị văn hóa của đền Đồng Bằng, công tác chuẩn bị cho lễ hội được huyện Quỳnh Phụ chú trọng. 

Ông Phạm Hồng Thái, Phó Chủ tịch UBND huyện, Trưởng ban Quản lý di tích lịch sử văn hóa quốc gia đền Đồng Bằng cho biết: Sau khi có kế hoạch của UBND huyện, ban tổ chức lễ hội đã thành lập 4 tiểu ban gồm: ban lễ, ban hội, an ninh trật tự, trang trí khánh tiết và hậu cần. Các tiểu ban đã chủ động triển khai các nội dung được phân công, đến thời điểm này công việc chuẩn bị đã cơ bản hoàn thành. Về phần lễ, căn cứ truyền thống của quê hương, ban tổ chức đã xây dựng chương trình gồm có phần nghi thức tâm linh, tổ chức lễ rước bộ. Về phần hội, ngoài các chương trình văn nghệ, hoạt động tế, lễ, hầu đồng, địa phương kêu gọi thôn, xóm tích cực tập luyện, tham gia các hoạt động thể thao truyền thống như bơi trải, vật tự do, bóng chuyền, kéo co, cờ tướng...

Từ khi được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, đền Đồng Bằng đã được cấp ủy, chính quyền các cấp quan tâm hỗ trợ đầu tư, kết hợp với du khách thập phương phát tâm công đức tôn tạo di tích ngày càng uy nghi, bề thế. Năm nay, chuẩn bị cho lễ khai hội, Tập đoàn T&T tài trợ 6 tỷ đồng lát toàn bộ sân xung quanh đền, xây dựng lan can đá xung quanh hồ, xây dựng lại hệ thống bờ sông Diêm, trồng cây xanh...; trong đền, tu thiết lại nơi thờ tự. Đối với công tác bảo đảm an ninh trật tự, UBND huyện giao Công an huyện phối hợp với Công an xã An Lễ tổ chức tuần tra, kiểm soát chặt chẽ, phân luồng, phân khu cụ thể, nhất là trong những ngày diễn ra lễ hội.

Sau nhiều năm địa phương quản lý, tháng 4/2022, đền Đồng Bằng chính thức đưa về huyện quản lý, công tác quản lý có nhiều chuyển biến rõ rệt. 

Ông Phạm Văn Văn, Trưởng bộ phận điều hành di tích lịch sử văn hóa đền Đồng Bằng cho biết: Để được như ngày hôm nay, lãnh đạo huyện và các phòng chuyên môn đã chỉ đạo quyết liệt, kịp thời chấn chỉnh khi có phản ánh của du khách. Năm nay, để bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy, huyện tổ chức diễn tập cho tất cả các lực lượng tổ bảo vệ và nhân dân sống quanh đền kinh doanh hàng mã; lắp đặt toàn bộ hệ thống phòng cháy, chữa cháy nước và khô tại đền; rà soát, kiểm tra lại toàn bộ hệ thống điện để sửa chữa kịp thời. Ban Quản lý đền kiên quyết không cho đốt hương và mang vàng mã vào trong khu vực nội tự của đền, phía ngoài đường vào xây dựng các biển báo, thường xuyên tuần tra phối hợp với bộ phận an ninh của đền xử lý các trường hợp xe dừng, đỗ không đúng quy định.

Mặc dù ngày 20/8 âm lịch mới chính thức khai hội song ngay từ đầu tháng 8 du khách thập phương và bà con nhân dân đến chiêm bái rất đông. 

 Lối vào đền Đồng Bằng khang trang, sạch đẹp. 

Bà Phạm Thị Rén, du khách đến từ huyện Thái Thụy chia sẻ: Tôi là người con quê hương An Lễ, lấy chồng ở Thái Thụy đã được hơn 20 năm nhưng năm nào địa phương tổ chức lễ hội tôi cũng về dâng hương và xem các trò chơi dân gian. Năm nay, về lễ hội, tôi thấy đền Đồng Bằng có nhiều đổi khác, khang trang hơn, được tu sửa đẹp hơn, công tác quản lý rất tốt, nhất là an ninh trật tự. Với những hộ kinh doanh tại đền, ý thức chấp hành quy định cũng nâng cao. 

Ông Đinh Hoàng Sơn, thôn Đồng Bằng, xã An Lễ chia sẻ: Tôi bán hàng ở đền đến nay đã hơn 30 năm, thực hiện quy định của Ban Quản lý đền mỗi gian hàng của tôi và các hộ kinh doanh đều phù hợp với từng mặt hàng, giá cả phù hợp so với thị trường nên du khách rất yên tâm.

Việc chuẩn bị và tổ chức chu đáo lễ hội đền Đồng Bằng không chỉ đáp ứng nhu cầu tâm linh của người dân mà còn tuyên truyền, giáo dục truyền thống yêu nước cho các thế hệ và ý thức trách nhiệm trong việc bảo tồn, khai thác và phát huy giá trị di sản văn hóa gắn với phát triển kinh tế - xã hội, góp phần quảng bá tiềm năng phát triển du lịch của huyện Quỳnh Phụ.

Nguyễn Cường