Hoa phượng đỏ rực sân trường cháy lên màu chia tay bạn bè về nghỉ hè. Bằng lăng tím lưu bút một thời trong mắt người bạn gái, màu tím âm thầm níu giữ bao nhiêu kỷ niệm học trò. Không gian ngập tràn ánh nắng. Nắng không còn ngọt như tháng năm, đã bắt đầu chói chang, rủ bạn bè về với những con sông quê nước xanh trong đẩy trôi bóng tre làng, vương vấn vài sợi mây trắng vào nhịp mái chèo tung tẩy. Ánh nắng vỡ oà tiếng ve mùa hạ thổn thức gọi chúng bạn về với biển, nơi cơn sóng bạc đầu với cánh  buồm nâu như màu áo mẹ.

Nắng tháng sáu mật ong nhuộm cánh ve, nhuộm tiếng ve. Giàn nhạc nghe diễn tấu ngoài trời, trong ngõ rộ lên từng hồi rồi lặng phắc im ắng, nghe ngóng như chơi chạy trốn tìm. Tiếng ve  thật kỳ lạ, trước khoan khoan, sau mau mau, rồi cứ thế rền rền như những viên - gạch  - âm - thanh cao thấp cung bậc khác nhau ốp vào bức tường mùa hạ. Tiếng ve bao giờ cũng chân thật. Ðời ve thế nào, tiếng ve thế ấy. Không khách sáo, không lừa dối bao giờ, hát hết mình để rạc cả kiếp ve.

Chao ôi, kiếp ve như kiếp người nghệ sỹ hát rong. Chúng mình đã ngây người nghe hát và rón rén bỏ từng đồng xu bạc lẻ vào cái nón trở ngược như cái vành loa lên vòm trời mùa hạ. Tuổi thơ ai cũng có một thời đi đào đất bắt dế bên chum  nước dưới gốc cau mà không biết rằng, chàng nghệ sỹ ve từ lúc còn là trứng đến lúc thành hình tính  ra phải bốn năm ròng tu luyện, lúc ở đất đen, lúc đào lỗ chui lên, lúc đối phó với những ai chỉ rình bắt đem về chiên mỡ hay bị loài chim, loài kiến tha về tổ thành món mồi dự trữ. Ðời ve sống nhiều nhất cũng chỉ là ba mươi ngày. Tu luyện bốn năm để có ba mươi ngày ca hát rồi trở về với đất, để lại dư âm khúc nhạc ve hoan ca chào đón mùa hè năm tới.

Nguyễn Ngọc Phú

(Hội Văn nghệ Hà Tĩnh)