Tuổi thơ bọn trẻ trong làng năm ấy gắn với mùa hoa gạo. Ðứa lãng mạn thì nâng niu cánh hoa ép trang vở, ngày nắng lại đem hong phơi. Tỉ mẩn rồi lại thẫn thờ khi sắc đỏ hoa phai dần, thay vào màu đen sẫm. Bâng khuâng như tiếc nuối điều gì. Chợt nhận ra có những điều cứ để tự nhiên lại đẹp, như tình cảm học trò trong sáng mãi. Bọn nghịch ngợm chiều đi học về đói quá, khều hoa ăn vội, vị nhớt hòa vị chát, chẳng hiểu sao lại thấy ngon đến thế. Cuộc sống cuốn mỗi người một ngả. Giờ bạn bè đã trưởng thành. Mỗi lần về quê tụ tập đều nhắc chuyện xưa. Ðứa bạn thân có thời gian ốm lay lắt, gọi điện về khóc nói đêm qua tao lại mơ về hồi còn đi học, mơ về cây gạo đầu làng cùng sắc đỏ thắm, nhớ mọi người quá. Ðộng viên bạn rồi thấy mình bâng khuâng, xa quá rồi. Công việc gắn với những chuyến đi, về miền quê nào cũng dễ gặp bóng dáng cây gạo. Hồn làng, hồn nước còn thắm đượm mỗi gốc xù xì. Mới hay tin trong số những cây di sản, không thể thiếu tên cây gạo. Có những cây hàng trăm năm tuổi, gốc to 5 - 7 người ôm không xuể. Các cụ trong làng kể, hồi bé đã thấy cây lừng lững như thế. Năm tháng đánh giặc, cây gạo thành nơi giắt giấu truyền đơn, nơi quan sát máy bay giặc từ trên cao. Thân gạo xù xì còn vết đạn bom. Ngẫm thấy thương quê mình, thêm yêu cây gạo mang đậm hồn làng, hồn nước. Nông thôn mới về tới mỗi đường làng. Có những điều chẳng cũ dù hàng trăm năm tồn tại, như màu đỏ hoa gạo vẫn sáng bừng góc trời. Bất giác, lời thơ Bình Nguyên Trang lại văng vẳng trong đầu: “Cây gạo ấy bây giờ em vẫn nhớ/Năm tháng đi phai sắc đỏ nỗi mùa/Tuổi thơ em với bạn bè đồng lứa/Nhặt vỏ sò trên cát vắng ven sông... Ðành rằng tháng Ba vẫn thắp màu hoa cũ/Nhưng có những điều phải sống khác ngày xưa”.

Nguyên Thảo

Ðài Truyền thanh Vũ Thư