Trên đời này, ai là người chăm chỉ nhất?

Có lẽ là mặt trời vì ngày nào cũng cứ đúng bình minh là mặt trời mọc, ngày nào cũng như ngày nào, mặt trời cần mẫn đi bộ suốt chặng đường dài dằng dặc từ chân trời đằng Ðông đến chân trời đằng Tây. Mặt trời đi bộ chứ chẳng có xe đạp, xe máy, ô tô, tàu hỏa, tàu thủy gì cả. Cần mẫn chiếu ánh sáng xuống tất thảy các nẻo đường trên trái đất, khắp các phương trời xa lắc, tới tận triệu nghìn lấp lánh các vì sao...

Cũng có thể là mặt trăng. Mặt trăng cũng chăm chỉ suốt từ lúc làng xóm lên đèn, cặm cụi năm canh dài dát vàng cho ruộng đồng, cho rừng cây, cho dòng sông, ngọn núi. Có hôm chưa tới ca trực (còn mặt trời), mặt trăng đã có mặt tự chiều, lấp ló gỡ các đám mây xanh...

Cũng có thể là gió. Gió thì không kể ngày, đêm, sớm, tối, không kể xuân, hạ, thu, đông – mùa nào gió cũng thổi. Có lẽ chẳng ngày nào, chẳng đêm nào là không có gió. Quanh năm, suốt tháng gió không bao giờ được nghỉ ngơi trọn vẹn lấy một ngày, thậm chí một giờ...

Cũng có thể là đất. Quanh năm đất nhọc nhằn nuôi dưỡng cỏ cây, hoa lá. Bốn mùa đất bận rộn sinh nở và nuôi dưỡng những mùa vàng của lúa, ngô, khoai, sắn, đỗ, lạc, vừng – của dứa, mít, xoài, na, nhãn, vải, cam, quýt, bưởi, chanh. Những mùa vàng của hoa thơm trái ngọt cứ sinh sôi nảy nở từ tấm lòng đôn hậu chắt chiu và bàn tay ôm ấp, vỗ về của đất.

Nhưng mà không! To lớn như mặt trời, mặt đất, sáng rỡ như vầng trăng, ga lăng, yêng hùng như gió cũng không phải là người chăm chỉ nhất! Mặt trời chịu khó thật, nhưng chỉ ban ngày thôi, còn ban đêm, đêm nào mặt trời cũng đi ngủ ngay tự lúc chiều tà đến khi chú trống choai gọi mới dậy. Nếu hôm nào mặt trời cũng chịu khó học bài, đọc sách đến khuya thì có thể mặt trời được bầu chọn đấy.

Mặt đất ư? Mặt đất chịu khó không chê vào đâu được, thế nhưng vẫn còn có nơi đất hoang hóa... Ở những nơi ấy, đất lười, không chịu khó để nuôi dưỡng những mùa vàng.

Vầng trăng ư? Vầng trăng xinh tươi ban ngày vẫn còn nhởn nhơ chơi bời ở đâu đó để có lúc mẹ Trời gọi chẳng thấy trăng đâu. Có những đêm trăng soi sáng muộn và không biết vì lý do gì đêm cuối tháng chẳng thấy trăng đâu?

Gió ư? Gió cũng nhiều khi ngủ quên không thổi. Có những buổi trưa hè, tiếng ve kêu ra rả, không có gió, mẹ phải lấy quạt nan, quạt mo quạt cho em bé, còn mẹ và cả nhà phải toát mồ hôi... Những lúc ấy, không biết gió mải chơi ở nơi nào?

Chỉ có hai người được bầu chọn là chăm chỉ nhất hành tinh. Ðó là dòng sông trong đất liền và con sóng ngoài biển khơi. Vâng! Dòng sông từ khi lọt lòng mẹ cho đến mãi muôn đời không một phút giây nào ngừng chảy, không một phút giây nào ngừng bồi đắp phù sa cho quê hương, không một phút giây nào ngừng hướng ra biển lớn. Còn con sóng ngoài biển khơi ngay từ lúc lọt lòng mẹ cũng không một phút giây nào ngừng ru vỗ đại dương cô đơn và rộng lớn, không một phút giây nào ngừng ru vỗ những con tàu.

Dòng sông trong đất liền và con sóng ngoài biển khơi xứng đáng được ngợi khen...