Về Hồng Minh - nơi đã sinh ra những người con ưu tú, đức độ, tích cực góp công sức, của cải cho cách mạng, chúng tôi đến thăm cụ Vũ Tiến Uông ở thôn Thọ Phú, nguyên Chủ tịch UBND xã những năm 1969 - 1989. Nhớ lại những tháng năm lịch sử, cụ Uông kể: Trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945, cuộc sống của người dân vô cùng cực khổ do thực dân Pháp và địa chủ phong kiến áp bức, bóc lột, nhiều người không có một tấc đất cắm dùi. Đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân Hồng Minh luôn bị chế độ thực dân, phong kiến kìm kẹp, nô dịch đến nghẹt thở. Càng trong hoàn cảnh như vậy, nhân dân Hồng Minh càng thêm yêu quê hương, đất nước, thổi bùng ngọn lửa căm ghét chế độ thực dân, phong kiến.

Bị áp bức, bóc lột tới xương tủy, phong trào cách mạng ở Hồng Minh liên tiếp nổ ra ở khắp các thôn Đồng Đào, Tịnh Xuyên, Tịnh Thủy, Cổ Trai, Xuân Lôi, Thọ Phú... Nông dân tham gia đấu tranh đòi địa chủ, cường hào chia lại công điền, giảm sưu thuế, giảm tô tức, đồng thời thành lập các tổ đọc sách, báo, chủ yếu để tuyên truyền đường lối cách mạng của Đảng. Năm 1942, phát xít Nhật tràn về chiếm đóng Hồng Minh, ra sức đàn áp, bóc lột, vơ vét của cải của nhân dân, thực hiện chính sách nhổ lúa trồng đay, nộp thóc đầu tạ, tăng sưu thuế, bắt dân đi phu phen tạp dịch. Lúc đó, đồng chí Nguyễn An Quý và đồng chí Đỗ Gia Thát tại 2 thôn Tịnh Xuyên, Xuân Lôi cùng nhiều đồng chí khác đã tích cực vận động quần chúng chống lại chính sách bóc lột của Nhật - Pháp, đấu tranh khất nợ thuế, tích cực giữ lúa và hoa màu. Nhân dân Hồng Minh kiên quyết không trồng đay mà vẫn tiếp tục trồng ngô, khoai, hoa màu chống đói và cất giấu thóc lúa, không bán khi chúng thu mua.

Trong khi phong trào cách mạng và khí thế của quần chúng nhân dân đang lên cao, nạn đói tháng 3/1945 xảy ra làm gần 1.000 người dân Hồng Minh chết đói, nhiều gia đình chết không còn một người. Nông dân dưới sự bảo vệ của lực lượng tự vệ đã cướp được 2 thuyền gạo của Nhật, đem phân phát cứu đói. Vượt qua những khó khăn, gian khổ, khí thế và tinh thần cách mạng của người dân ngày càng sục sôi, các đội tự vệ với danh nghĩa bảo an đoàn đổi thành đội tự vệ cứu quốc, được trang bị vũ khí, thường xuyên luyện tập quân sự, sẵn sàng chiến đấu. Cán bộ Việt Minh tuyên truyền đến đâu, nhân dân tham gia phong trào mít tinh biểu tình tới đó. Cùng với đó, nhân dân còn hăng hái đóng góp sức người, sức của, đóng góp lương thực, thực phẩm cho cách mạng. Người dân ra sức đào hầm, hào nuôi giấu cán bộ, đào, phá đường không cho xe địch hung hăng mở các trận càn. Tinh thần chiến đấu của người dân Hồng Minh rất cao, dù đi đường, đi chợ hay đi sản xuất, gặp địch càn phá, nhân dân đoàn kết chống lại. Toàn dân Hồng Minh một lòng theo Đảng, một lòng ủng hộ kháng chiến. Nhận được lệnh khởi nghĩa, ngày 19/8/1945, cùng với tổ chức Việt Minh, nhân dân Hồng Minh đã tích cực tham gia đấu tranh giành chính quyền về tay nhân dân.

Ghi nhận những đóng góp to lớn của cán bộ và nhân dân Hồng Minh trong những năm kháng chiến, năm 2004, xã Hồng Minh vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Trong thời kỳ đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế; Đảng bộ và nhân dân Hồng Minh luôn phát huy cao độ tinh thần đoàn kết, dân chủ, tương thân tương ái, xây dựng đời sống văn hóa, nếp sống văn minh. Hồng Minh là một trong những xã đầu tiên trong tỉnh đạt chuẩn quốc gia về nông thôn mới (tháng 7/2013). Chính quyền địa phương luôn đẩy mạnh công tác tuyên truyền, chỉ đạo nhân dân tích cực lao động sản xuất, mở rộng diện tích và đa dạng hóa cây màu, con vật nuôi, ngành nghề để phát triển kinh tế, quyết tâm xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, xứng danh xã Anh hùng.

Phạm Huế